Hodowla angielskiego cocker spaniela przed I wojną i do II wojny światowej.

Historia spanieli, w szczególności "króla" wśród nich - cocker spaniela, zawiera wiele aspektów niejasnych, niekiedy także apokryficznych. Do XVI w. istniały jedynie spaniele kolorowe. Były tzw. spaniele większe i mniejsze. Z tych większych powstały w przyszłości drogą selekcji rasy seterów, z mniejszych - wiele ras spanieli. Kolor jednobarwny uzyskały drogą krzyżówki z psami kontynentalnymi w typie wyżła.

Udokumentowana historia cocker spaniela rozpoczyna się od narodzin (1879) legendarnego psa o imieniu Obo, którego hodowcą był James Farrow. Ojcem Obo był Frank, matką Betty (hodowca: Burdett, 1850). Obo stanowił podstawę hodowli J. Farrow, która przejęła nazwę tego psa jako przydomek hodowlany. Potomkiem Obo był swego czasu bardzo znany Ch. Ted Obo

Wiele psów ze wspomnianej hodowli "OBO" wyeksportowano z Anglii do Stanów Zjednoczonych oraz innych krajów, zasilając tym miejscowe hodowle. Podkreślmy, że psy z hodowli "OBO", nowoczesnego typu, były zwarte, o typowych głowach i wydłużonych proporcjach. Ch. Ted Obo znaleźć można niemal we wszystkich rodowodach cocker spanieli.

Hodowlą tamtych lat, opartych na linii "OBO". była pionierska "RIVINGTON" C.A. Phillipsa, która specjalizowała się w liniach cockerów czarnych i kolorowych. Prawie równocześnie z hodowlą "OBO" (od 1875) rozwijała się również legendarna już dziś hodowla "OF WARE" R. Lloyda, która zaczęła od cockerów o umaszczeniu czarnym i czekoladowo podpalanym.

Zatrzymajmy się na początkach hodowli cocker spanieli i etapach upowszechniania się różnych kolorów umaszczenia. Spaniele o umaszczeniu szpakowato-dereszowatym, określane u nas jako niebiesko-srebrne (blue roan) wprowadzone zostały do angielskich hodowli, w tym i Lloyda, poprzez krew Little Prince, o umaszczeniu tricolor. Wnuczką jego była Bizz o umaszczeniu czekoladowym z hodowli "BRAESIDE". Przez połączenie Braeside Bizz z czarnym Viceroy (ojciec białoczarny Toots) otrzymano cocker spaniela - Breaside Bustle, o umaszczeniu blue roan. Dzięki Breaside Bustle to przepiękne umaszczenie wprowadzono do hodowli kolorowych cockerów. Dlatego też uważany jest on za psa wiodącego w hodowlach tego koloru.

Wspomnieć trzeba również o hodowli "BRUTON" C. Calessa, opartej na linii Obot specjalizującej się w liniowo doskonałych czarnych cockerach. Parą, która dała wybitne potomstwo, są Toots i Ridgeway Raca. Z owego potomstwa przypomnijmy m.in.: Ch. Bruton Floss, Ch. Bruton Victor, B. Gerald, B. Peter. Interesujące, że w początkowym okresie rozwoju tej rasy, angielscy hodowcy mniejszą uwagę zwracali na wielkość, a zwracali na ogólny typ cocker spaniela. Przykładem różnej wielkości psów wykorzystywanych w hodowli, może być wymieniona już para: Toots i Ridgeway Raca.

Jak łatwo dostrzec, Fan (9,290 lb) - matka Tootsa była cockerem typowej wielkości, ale jej syn ważył 23,6 lb, natomiast charakteryzował się doskonałą głową cockera i bardzo dobrą budową, jak również doskonałą linią grzbietową i ogólnymi proporcjami, słowem - cockerem w każdym szczególe budowy.

Znanymi hodowlami omawianego okresu były też: "TRUMPINGTONS" Harringtona (prowadziła czarne cockery), "DOONYS" Spencera, oparta na linii "BREASIDE", "GALTREES", "ROCKLYNS" Dickinsona, uznawana w latach 20 za hodowlę klasycznych czarnych cocker spanieli i kolorowych, poprzez łączenie z liniami "BREASIDE". Hodowla "FULMERS" Ralfa Fytcke spanieli kolorowych była aż do okresu I wojny światowej hodowlą ustabilizowaną. Podstawę hodowli "PINBROOKS" Edwardsa stanowiła linia "RMNGTON" i psy importowane z USA. Do 1914 r. dała ona wiele doskonałych psów, wśród nich - Ch. Pinbrooka Scampa. Hodowla Gordona Georga - "FAIRHOLMES" dała w 1912 r. doskonałą sukę Fairholme Rally (blue roan), zwyciężynię Field Trials, zarazem matkę wielu bardzo dobrych cockerów.

Przypomnijmy z kolei hodowle sprzed 1914 r., które przetrwały po dzień dzisiejszy. Przede wszystkim "FALCONERS" J. Higgensa; obok cocker spanieli prowadziła również gładkowłose collie oraz koty.
Oparta w dużym stopniu na psach z linii "OF WARE". Inną linią, która trwała z powodzeniem do czasów nam współczesnych jest właśnie hodowla "OF WARE" rodziny Lloydów, która podjęła trud hodowlany równocześnie ze wspomnianym hodowcą - J. Farrowem w 1875 r. dla OF WARE w momencie startu podstawę stanowiły psy czarne podpalane i czekoladowe podpalane. Kolor blue roan, ulubiony w tej hodowli, wprowadzony został poprzez krew Little Prince. Dotyczy to zresztą całej angielskiej hodowli.

Wiele psów z przydomkiem "OF WARE" sięgnęło po rozmaite laury i zaszczyty. Gwiazdą pierwszej wielkości był Ch. lnvader of Ware, o umaszczeniu blue roan. Jego wnuk - Ch. Whoopee of Ware uzyskał 54 razy CC (certyfikaty na championa Anglii), natomiast córka Ch. Exquisite Model of Ware, 53 razy. Uznana też została najlepszym psem wystawy CRUFTS w 1938 i 1939 r. championem wystawy CRUFTS w latach 1930 i 1931 był Luckystar of Ware. W 1914 r. hodowlę "OF WARE" przejął po ojcu H.S. Lloyd.

Pierwszym biało-złotym championem w historii tej rasy był Benet of Ware; inny wybitny pies to Sir Galahad of Ware. Psy z przydomkiem "OF WARE" zasilały hodowle spanieli na całym świecie przez wiele lat. Ostatnim wielkim sukcesem hodowli Lloyda po II wojnie światowej stało się zwycięstwo przepięknej Ch. Tracy With of Ware na wystawach CRUFTS w latach 1948 i 1950.

Po I wojnie światowej dominujący wpływ na hodowlę cocker spanieli miał cztery wybitne psy: Rivington Rogue, Rocklyn Magie, Corn Crake i Fairholme Rally.
Cenionymi hodowlami owych lat byty: "BAZEL", "DUNFORDS", "BYFLEETS", "OTTERHAUS", ,.OXSHOTTS", "OF SALUS", "TREETOPS", "SIXSHOTS".

Pamięć o hodowli "BAZEL" - J.C. Allana przetrwała m.in. dzięki takim psom, jak Bazel Soveregin i Ch. Bazel Otto. Oba psy miały czarne umaszczenie. Tego ostatniego psa zakupił H.S. Lloyd, dlatego też krew Ch. Bazel Otto występuje w większości współczesnych jednobarwnych linii. Otto wspólnie z suką Felbrigg Hortensia stał się zaczątkiem doskonałej hodowli "TREETOPS" J. de Casembroot. Córką wymienionej pary była wybitna Treetops Freasure Trove, która połączona z czarnym Woodcock Ringleader (Rufus of Salus-Sunflower of Lightwater) wydała na świat Treetops Talkie; krew tego psa płynie u większości jednobarwnych cocker spanieli.

Synem Bazel Otto i Treetops True Love był Ch. Treetops Tristan, wyeksportowany do USA. Hodowczyni J. de Casembroot prowadziła doskonałą w typie hodowlę czarnych i czerwonych cockerów. Czerwony Treetops Trig sięgnął w 1955 r. po championat Francji. Został sprowadzony przez znaną wówczas hodowczynię francuską Pereyro's do hodowli "YOO HOO'S". Krew tego psa płynęła również w linii innej wybitnej hodowli francuskiej "OF AYODHYA" J. Guerville-Sevin, m.in. w jej wspaniałym Międzynarodowym Championie Piękności i Pracy (Int. Ch. B. et Ch. T.) Katouk of Ayodhya. Polskie linie hodowlane mają w sobie także krew Ch. Treetops Trigg i Treetops Tenat. Treetops Bryntaire Belinda, poprzez psy z hodowli "YOO HOO'S" znaleźć można w rodowodach Bara v. Rennstieg i Kathleen v. Stromhutte.

Inny Treetops Topscore, to Zwycięzca Świata w Dortmundzie w 1956 r. Urodzony w hodowli J. de Casembroot Treetops Foxbar Cognac, dał początek linii jednobarwnej "SIXSHOTS" V. Lucas-Lucas, jak również wybitnej od zakończenia II wojny światowej hodowli "LOCHRANZA" J. Macmillan.

autor: Prof. dr hab. Kazimierz Ściesiński
Materiały pochodzą z Rocznika Klubu Spaniela
oraz dwumiesięcznika "PIES"
nr 4,5,6 /2006