Myśliwi w Anglii, doceniając doskonałą pracę psa w terenie, wyznaczali mu rozmaite zadania.
Innego wykorzystywali w lesie, innego w polu, jeszcze innego na terenach podmokłych, obfitujących w stawy, rzeki i jeziora. Pies aportujący zwierzynę przeważnie jej nie wystawia, bowiem aportowanie - zdaniem angielskich myśliwych "psuje doskonałość i czystość pracy psów", przeznaczonych głównie do wystawiania bądź wypłaszania zwierzyny.

Dlatego np. foxhoundy używane są w polowaniach na lisy, harrier - na zające, beagle - na króliki.
Z kolei retrie-very służą wyłącznie do aportowania, a bloodhundy (posokowce) do podążania za śladem zranionej zwierzyny. Jeszcze inne rasy wykorzystuje się jako norowce lub tropowce.

Ta daleko posunięta specjalizacja doprowadziła do powstania i rozpowszechnienia się w grupie psów myśliwskich całej podgrupy płochaczy, wśród których miejsce pierwsze - właśnie ze względu na bezbłędną pracę - zajmują spaniele.

Pochodzenie spanieli nie jest do dzisiaj dokładnie znane, podobnie jak wielu innych, znacznie starszych ras psów. Liczne ślady wydają się wskazywać, że pies przypominający wyglądem spaniela znany był już w IV w. p.n.e. Prototyp spaniela zachował się w odnalezionej rzeźbie, datowanej na czasy Filipa II, ojca Aleksandra Wielkiego.

Psy o zbliżonym do spaniela wyglądzie, miały być znane także w starożytnej Kartaginie. Są bowiem badacze, którzy utrzymują, że nazwa "spaniel" pochodzi od słowa "span", oznaczającego w języku kartagińskim królika. Według innych badaczy nazwę swą psy te zawdzięczają Hiszpanii, z której podobno pochodzą. Jeszcze inni, nazwę spanieli wywodzą od wyrazu "espana", co w staroirlandzkim dialekcie oznacza krzaki, żywopłot. Niemiecki kynolog Rudolf Löns jest zdania, że nazwa ta wzięła się od niemieckiego "spanne", co oznacza, że pies pozostaje w napięciu przy pracy.

Faktem jest, że już w VII i VIII wieku istniały w Hiszpanii psy długowłose, o zwisających uszach, używane do łowów, sprowadzone tam zapewne w okresie wypraw krzyżowych. Psy te rozpowszechniły się następnie stopniowo we Francji i w Anglii, gdzie pojawiły się - zgodnie z zapiskami - w VIII w.

Według Beckmana, żaden z odnalezionych opisów nie charakteryzuje uma-szczenia, bądź wyglądu tych psów. Musiały one stosunkowo krótko znajdować się na Półwyspie Iberyjskim, a następnie zostały wywiezione, albo wyginęły. Sami Hiszpanie określają spaniele jako "perro inglese".

W "Lex Bajuvariorum" z początków VIII w. znaleźć można wzmiankę o psach używanych do łowów z sokołami, a więc o płochaczach. Zachowane z 948 r. przepisy o polowaniu w Księstwie Walii nazywają psy wykorzystywane w polowaniach spanielami.

O spanielach wspomina w swej pracy "Livre de chasse Gaston de Foix (XIV w.) oraz Chaucer w Wif of Bathes Prologue. W 1570 r. ukazała się po łacinie książka dr Johannesa Caiusa (John Keys of Kays), nadwornego lekarza królowej Elżbiety De Canibus Brittannicus, przetłumaczona na angielski i wydrukowana przez Abrahama Fleminga w 1576 r. Wprowadza ona podział istniejących wówczas psów na grupy. Rozpowszechnione już w tym okresie spaniele dzielił on na wodne - pracujące w wodzie oraz lądowe - pracujące przy chwytaniu ptactwa w sieci, bądź wykorzystywane do łowów z sokołami. Podział ten daje początek późniejszemu powstaniu odrębnych ras spanieli.

Obok spanieli służących do łowów, istniała w Anglii od XIII w. odmiana spanieli karłowatych, jako psów pokojowych. One zaś dały początek dwóm rasom karłowatych spanieli.

Klasyfikacja spanieli zapoczątkowana przez Caiusa, ustaliła się ostatecznie z końcem XVI w. I tak, obok spanieli pracujących w wodzie (water spaniele), spaniele lądowe dzielą się na wyższe, których przeznaczeniem było wypędzanie ptactwa podczas polowań z sokołami, oraz niższe, które warowały przed ptactwem złowionym w sieci. Niższy wzrost ułatwiał nakrywanie ich wraz z ptactwem. Ze względu na rodzaj pracy tych dwóch odmian spanieli, pierwszej nadano nazwę springer albo starter spaniel, drugiej sitting spaniel, a w latach późniejszych cocking, woodcock, wreszcie - cocker spaniel.

W XVII w. po wprowadzeniu do polowań broni palnej zmieniły się również reguły łowiectwa. Spaniele zaczęto wykorzystywać odmiennie niż dotychczas. Teraz musiały zarówno wypłaszać zwierzynę, jak i aportować. Zapoczątkowało to hodowlę seterów, którym początek dały właśnie spaniele. A wśród tych ostatnich, dzielonych nadal tradycyjnie na lądowe i wodne, wyróżniono mniejsze lądowe - cocker spaniele, średnie a zarazem cięższe - clumber spaniele i większe - springer spaniele, welsh spaniele, sussex spaniele i norfolk spaniele

THE LATE MR. J.J. FARROW

Obok nich pozostały nadal spaniele karłowate, jako psy pokojowe różnej maści. Z czasem jednak coraz ściślejsze formułowanie wymogów pod kątem wyglądu zewnętrznego, budowy anatomicznej, wzrostu, wagi i maści, doprowadziło do wprowadzenia wzorców kilkunastu odrębnych ras spanieli, przyjętych przez Kennel Club w Anglii, a następnie - Międzynarodową Federację i organizacje kynologiczne w rozmaitych krajach

American Ch. OMO 1894

American Ch. OBO II 1882

Najpopularniejszym na Wyspach Brytyjskich, w całej Europie, więc również w Polsce, jest najmniejszy z użytkowych spanieli: cocker spaniel. Swój niski wzrost zawdzięcza on właściwej selekcji i krzyżówce z karłowatą odmianą spanieli. Popularność i niebywałe wzięcie wśród miłośników psów spaniele zawdzięczają chyba przede wszystkim szczególnym cechom swego charakteru i doskonałym cechom fizycznym. Cocker spaniel jest bowiem psem wesołym, ruchliwym. Wykazuje duży temperament, zwłaszcza w polu. Daje się łatwo układać, chociaż zdarzają się również egzemplarze uparte i nieposłuszne. Cocker spaniele mają ogromną pasję buszowania, szperania w gęstych krzewach, szuwarach i zaroślach. Cechuje je zamiłowanie do pływania, nurkowania i aportowania z wody i na lądzie. Są przywiązane do właściciela, czujne, aczkolwiek, jak wszystkie psy myśliwskie, do stróżowania raczej się nie nadają. Łagodność charakteru, ciche zachowanie w warunkach domowych, niewielki wzrost połączony ze stosunkowo dużą siłą i skromniejszymi wymaganiami w zakresie ruchu sprawiają, iż doskonale łączą wymogi psa użytkowego z wymogami stawianymi psu pokojowemu. Z tych też powodów cocker spaniele można polecić z powodzeniem myśliwym mieszkającym w miastach. Skąd wzięła się nazwa cocker spaniela? W Anglii, a zwłaszcza w Walii i Szkocji poluje się z cocker spanielami na cietrzewie (black-cock), bażanty (cockpheasant), bekasy, słonki, kaczki. Są też tacy, którzy twierdzą, że cockery nazwę swą zawdzięczają "czubkowi" jaki tworzą niekiedy włosy na ich głowach. Pierwszy w historii wzorzec cocker spaniela został oficjalnie zatwierdzony w 1902 r.; wtedy także powstał Klub tej rasy. autor: Prof. dr hab. Kazimierz Ściesiński Materiały pochodzą z Rocznika Klubu Spaniela oraz książki "Spaniele"